17 miljoen mensen op het hele kleine stukje aarde

Vandaag, 21 maart 2016, passeert het aantal inwoners van Nederland de 17 miljoen. 15 jaar geleden, in 2001, waren dat er nog 16 miljoen. De miljoen inwoners zijn voor het grootste deel terechtgekomen in gemeenten die al dichtbevolkt waren, vooral gelegen in de Randstad. Dit meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

100 duizend Amsterdammers erbij. De miljoen extra inwoners die Nederland op 21 maart 2016 telt in vergelijking met 15 jaar geleden, zijn niet gelijkmatig over de Nederlandse gemeenten verdeeld. Amsterdam kreeg er in die periode de meeste inwoners bij: bijna 100 duizend. Daarna volgen Utrecht, Den Haag en Almere. In vergelijking met de andere grote gemeenten was de bevolkingsgroei in Rotterdam met 20 duizend extra inwoners in deze periode betrekkelijk gering. In de regio Rijnmond manifesteerde de bevolkingsgroei zich voornamelijk in enkele gemeenten rond Rotterdam, zoals Pijnacker-Nootdorp, Barendrecht en Hendrik-Ido-Ambacht. Tegen de ontwikkeling van de landelijke bevolkingsgroei in is het aantal inwoners in 109 van de huidige 390 gemeenten afgenomen tussen 2001 en 2016. In absolute zin daalde het aantal inwoners het meest in de drie Zuid-Limburgse gemeenten Heerlen, Kerkrade en Sittard-Geleen.

(Bron CBS - 2016)

Top 5 van gemeenten met de sterkste groei en krimp van het aantal inwoners tussen 2001-2016

Gemeenten met grootschalige VINEX-locaties groeiden het sterkst. In verhouding tot het aantal inwoners in 2001 groeide de bevolking gedurende de afgelopen 15 jaar vooral in Randstedelijke gemeenten buiten de grote steden. Veel van deze gemeenten groeiden door VINEX-uitbreidingen. De Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra (VINEX) had als doelstelling dat nieuwe woonwijken dichtbij bestaande stadscentra moesten worden gebouwd. Soms gebeurde dit binnen de huidige gemeentegrenzen van de steden, zoals Leidsche Rijn in Utrecht, Ypenburg in Den Haag of IJburg in Amsterdam, maar vaak ook in gemeenten gelegen naast de steden.

In Barendrecht, nabij Rotterdam, groeide de bevolking met meer dan 50 procent het sterkst, mogelijk gemaakt door de uitbreidingslocatie Carnisselande. Ook in Lansingerland, Pijnacker-Nootdorp, Albrandswaard, Hendrik-Ido-Ambacht, Aalsmeer, Houten, Utrecht en Almere droegen grootschalige uitbreidingen van woonwijken in deze gemeenten bij aan een bevolkingsgroei van meer dan 30 procent tussen 2001 en 2016.

Krimp aan randen van het land. Relatief daalde het aantal inwoners niet alleen sterk in Zuid-Limburg, maar ook in andere gebieden aan de landelijke randen van Nederland, zoals Zeeuws-Vlaanderen, de Achterhoek en delen van de drie noordelijke provincies. Het aantal inwoners nam in deze periode met 14 procent het sterkst af in Delfzijl, gevolgd door Vaals, Vlieland en Kerkrade.

Laagste bevolkingsdichtheid in noordelijke provincies. Met het bereiken van de 17 miljoenste inwoner wonen er in ons land gemiddeld 504 mensen per vierkante kilometer landoppervlakte. In 2001 waren dat er nog 475. De bevolkingsdichtheid verschilt echter sterk binnen Nederland. De gemeente met de hoogste bevolkingsdichtheid is Den Haag. Daar woonden op 1 januari van 2016 6.344 inwoners per vierkante kilometer. De gemeenten Leiden, Haarlem en Amsterdam hebben ook een bevolkingsdichtheid van meer dan 5 duizend mensen per vierkante kilometer. De 12 gemeenten met de hoogste bevolkingsdichtheid liggen allemaal in de Randstad.

Nederland is veel minder dichtbevolkt in grote delen van de noordelijke provincies en in enkele Zeeuwse gemeenten. In 22 gemeenten wonen minder dan 100 inwoners per vierkante kilometer. Vooral de Waddeneilanden zijn dun bevolkt. Op Schiermonnikoog en Vlieland wonen minder dan 30 inwoners per vierkante kilometer.