5G netwerken ook in Amstelveen

In Nederland wordt de komende tijd 5G geïntroduceerd, een technologie voor mobiel bellen en internet. Telecomaanbieders bepalen welke technologie zij aanbieden. Zij spelen in op de vraag van Nederlandse consumenten en bedrijven. Op 1 januari 2021 is het antenneconvenant 2021 - 2025 in werking getreden tussen rijksoverheid, de telecombedrijven en de VNG. Het convenant heeft tot doel om te komen tot een zorgvuldige plaatsing van vergunningsvrije antennes voor mobiele communicatie. De rijksoverheid stelt een 'dekkingseis', veilt frequenties en laat onderzoek doen naar 5G-straling en gezondheid.

Voor een goede dekkingsgraad zal met name het aantal kleine antennes in gemeenten toenemen. Ook in Amstelveen. De meeste antennes kunnen zonder vergunning en dus zonder een besluit van de gemeente worden geplaatst. Wel kan de gemeente in gesprek gaan over een plaatsingsplan dat aanbieders maken die voornemens zijn vergunningsvrije antenne-installaties te plaatsen in Amstelveen.

Het is te verwachten dat inwoners vaker vragen zullen gaan stellen over de plaatsing van zendmasten en antennes in onze gemeente en dan met name 5G masten. Wij bieden dan de volgende informatie:

1. Toelichting op het plaatsen van masten met 5G mogelijkheid;

2. Uitleg over stralingsaspecten en gezondheid;

3. De rol van de gemeente bij plaatsing van masten en antennes.

ad 1 Toelichting op het plaatsen van masten met 5G mogelijkheid. Op dit moment worden in Nederland door telecomproviders masten (bij)geplaatst. Deze masten zijn vrijwel allemaal geschikt voor het 5G protocol, maar maken nog steeds gebruik van 4G. De masten die nu worden geplaatst 'gedragen' zich qua straling dan ook hetzelfde als de in gebruik zijnde 4G masten. De veiling van 5G frequenties is uitgesteld tot later dit jaar en de rijksoverheid doet voortdurend onderzoek naar straling en gezondheid. Zie ook: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/telecommunicatie/invoerinq-5q

ad 2 Uitleg over stralingsaspecten en gezondheid. De regering houdt de richtlijnen van de Gezondheidsraad en ook van de World Health Organization (WHO) aan. Deze richtlijnen stellen een blootstellingslimiet aan ElektroMagnetische Velden (straling) vast dat in de praktijk wordt gecontroleerd door het Agentschap Telecom. Gemeenten volgen op dit gebied de lijn van de Rijksoverheid. https://www.qezondheidsraad.nl/documenten/adviezen/2020/09/02/5q-en-qezondheid.

ad3. Rol van de gemeente bij plaatsing masten en antennes. Antennes op gebouwen mogen zonder vergunning worden geplaatst, zolang de antenne niet hoger is dan 5 meter. Dat is landelijke wetgeving. De verwachting is dat met 5G er op zeer drukke plekken meer kleine antennes bijkomen op bushokjes en straatmeubilair. Gemeenten moeten door een voorgenomen aanpassing in de Telecomwet meewerken als een telecombedrijf een kleine antenne wil plaatsen aan een verkeersbord of op een lantaarnpaal van de gemeente. Deze aanpassing komt voort uit Europese wetgeving die hoogwaardig breedbandinternet voor iedereen mogelijk wil maken. De verplichting gaat gepaard met overleg tussen telecombedrijf en gemeente. Daarnaast kan de gemeente via het zogenaamde jaarlijkse plaatsingsplangesprek in gesprek gaan met telecomaanbieders over voorgenomen vergunningsvrije antenneplaatsing. Zo houdt de gemeente zicht op de plaatsing van kleine antennes. In onze omgevingsvisie gaan wij aandacht besteden aan de digitale infrastructuur in onze stad. De locaties van grote zendmasten leggen we ook vast in het Omgevingsplan.

Een gemeente heeft geen invloed op het gebruik van een bepaalde frequentie, het aan- of uitzetten van 5G of het gebruik van een bepaalde antennetechniek. Frequenties voor mobiele communicatie worden namelijk techniek-neutraal geveild en vergund door Agentschap Telecom. In het Antenneregister is te zien, waar in Nederland 5G wordt aangeboden. Op www.antennebureau.nl is nadere informatie te vinden.

Wat is eigenlijk 5G?

In de telecommunicatie is 5G de technologiestandaard van de vijfde generatie voor breedband cellulaire netwerken, die cellulaire telefoonbedrijven in 2019 wereldwijd begonnen uit te rollen, en is de geplande opvolger van de 4G-netwerken die connectiviteit bieden aan de meeste huidige mobiele telefoons. 5G-netwerken zullen volgens de GSM Association tegen 2025 wereldwijd meer dan 1,7 miljard abonnees tellen.

Net als zijn voorgangers zijn 5G-netwerken cellulaire netwerken, waarbij het servicegebied is verdeeld in kleine geografische gebieden die cellen worden genoemd. Alle draadloze 5G-apparaten in een cel zijn via radiogolven verbonden met het internet en het telefoonnetwerk via een lokale antenne in de cel. De nieuwe netwerken hebben hogere downloadsnelheden, uiteindelijk tot 10 gigabit per seconde (Gbit/s).

Naast het feit dat 5G sneller is dan bestaande netwerken, heeft 5G een hogere bandbreedte en kan het dus meer verschillende apparaten verbinden, waardoor de kwaliteit van internetdiensten in drukke gebieden verbetert. Door de grotere bandbreedte is de verwachting dat de netwerken steeds vaker gebruikt zullen worden als algemene internet service providers (ISP's) voor laptops en desktop computers, waarbij ze concurreren met bestaande ISP's zoals kabelinternet, en ook nieuwe toepassingen mogelijk zullen maken in internet-of-things (IoT) en machine-to-machine gebieden. Mobiele telefoons met alleen 4G-capaciteit zijn niet in staat om gebruik te maken van de nieuwe netwerken, waarvoor 5G-compatibele draadloze apparaten nodig zijn.

5G-snelheden zullen variëren van ~50 Mbit/s tot meer dan 1.000 Mbit/s (1 Gbit/s). De snelste 5G-snelheden zouden in de mmWave-banden liggen en kunnen 4 Gbit/s bereiken met carrier-aggregatie en MIMO. Sub-6 GHz 5G (mid-band 5G), die veruit het meest voorkomt, zal meestal tussen 100 en 1.400 Mbit/s leveren maar zal een veel groter bereik hebben dan mmWave, vooral buitenshuis. C-Band (n77/n78) zal in 2022 door verschillende Amerikaanse exploitanten worden uitgerold. De uitrol van C-Band door Verizon en AT&T was gepland voor begin januari 2022, maar werd uitgesteld vanwege door de Federal Aviation Administration geuite bezorgdheid over de veiligheid. Het Low-band spectrum biedt het grootste bereik, dus een groter dekkingsgebied voor een gegeven site, maar de snelheden zijn lager dan de midden- en hoge banden.

In maart 2019 heeft de Global Mobile Suppliers Association de eerste database van de industrie vrijgegeven, waarin wereldwijde 5G-apparaatlanceringen worden bijgehouden. Daarin identificeerde de GSA 23 leveranciers die de beschikbaarheid van aanstaande 5G-apparaten hebben bevestigd, met 33 verschillende apparaten, inclusief regionale varianten. Er waren zeven aangekondigde 5G-apparaat vormfactoren: (telefoons (×12 apparaten), hotspots (×4), binnen- en buitenapparatuur voor klanten (×8), modules (×5), Snap-on dongles en adapters (×2), en USB-terminals (×1). In oktober 2019 was het aantal aangekondigde 5G-apparaten gestegen tot 129, verdeeld over 15 vormfactoren, van 56 verkopers.

In de 5G IoT-chipsetarena waren er vanaf april 2019 vier commerciële 5G-modemchipsets en één commercieel processor/platform, met meer lanceringen die in de nabije toekomst worden verwacht. Op 6 maart 2020 werd de allereerste volledig 5G-smartphone Samsung Galaxy S20 uitgebracht. Volgens Business Insider werd de 5G-functie getoond als duurder in vergelijking met 4G; de line-up begint bij US $ 1.000, in vergelijking met Samsung Galaxy S10e die begon bij US $ 750. Op 19 maart kondigde HMD Global, de huidige maker van Nokia-branded telefoons, de Nokia 8.3 5G aan, waarvan het beweerde dat het een breder scala aan 5G-compatibiliteit had dan elke andere telefoon die tot dan toe was uitgebracht. Het middenklasse model, met een initiële prijs in de eurozone van € 599, zou alle 5G-banden van 600 MHz tot 3,8 GHz ondersteunen. Veel telefoonfabrikanten ondersteunen 5G. Apple iPhone 12 en latere versies ondersteunen 5G. Google Pixel-telefoons ondersteunen het, sinds versie 5a.