De Amstelveense gemeenteraad wil minder partnersteden

Bij de keuze voor de Amstelveense partnersteden (Tempelhof-Schöneberg, Woking, Óbuda-Békásmegyer, Villa El Salvador) zijn altijd de criteria meegenomen dat de partners net als Amstelveen grenzen aan een hoofdstad en een luchthaven in de buurt hebben en daarom met soortgelijke kansen en uitdagingen te maken hebben. Het zijn duurzame relaties. De activiteiten die in de loop der jaren (decennia) zijn uitgevoerd hebben tot veel enthousiasme en tevredenheid geleid. De relaties met alle steden zijn goed.

De samenwerking met Tempelhof-Schöneberg en Villa El Salvador heeft de afgelopen jaren tot de meeste resultaten geleid. Ook hebben de doelstellingen van deze steden overeenkomsten met de doelstellingen uit het huidige coalitieakkoord (zie bijlage ontwikkelingen en aanbevelingen internationaal beleid).

(Foto Amstelveenweb.com - 2004)

Het partnerstedenbord van Amstelveen naast de rijksweg A9 afrit 5 in 2004

In de stedenband met Tempelhof-Schöneberg is er sprake van een sterke historische band en vergelijkbare (Europese) uitdagingen, waar we als gemeenten voor staan. Er liggen kansen om van elkaar te leren over het thema internationalisering. De huidige kennisuitwisseling over de integratie van vluchtelingen kan dan breder worden getrokken door te kijken naar de maatregelen die zij nemen ten aanzien van de taakvelden onderwijs, wonen en sociale cohesie. Ook is er sprake van een actieve uitwisseling tussen de Amstelveense scholengemeenschap Panta Rhei en de Berlijnse Gustav-Langenscheidt-Schule. De lopende activiteiten met Tempelhof-Schöneberg worden ook in 2019 uitgevoerd. In het eerste kwartaal van 2019 wordt verder onderzocht of er wederzijds interesse/meerwaarde is om kennisuitwisseling en/of samenwerking over integrale gebiedsontwikkeling op te pakken.

Binnen de samenwerking met Villa El Salvador vormt het thema jongerenbeleid vooralsnog het grootste raakvlak. Plannen voor nieuwe samenwerking dienen nog te worden uitgewerkt met het nieuwe bestuur dat in oktober 2018 is gekozen en per 1 januari 2019 is beëdigd. Daarnaast is er een uitwisseling opgestart tussen het primair onderwijs van beide steden. Er wordt kennis uitgewisseld tussen de Rembrandtschool en het Colegio Villa Amstelveen. Deze samenwerking loopt ook volgend jaar door. De leraren werken aan een projectvoorstel voor kennisuitwisseling over: burgerschap bij kinderen (participatie); onderwijssystemen zoals lesgeven op verschillende niveaus, meervoudige intelligentie en bewegend leren; coöperatief werken en ouderbetrokkenheid.

Het voorstel is om door middel van een wederzijds werkbezoek kennis uit te wisselen en antwoorden te vinden op de kennisbehoeften van de docenten van de Rembrandtschool en Colegio Villa Amstelveen. De Rembrandtschool wil input verkrijgen voor een beleidsplan over burgerschap voor de Rembrandtschool. Ook willen zij naar het voorbeeld van Lima een schoolgemeenteraad instellen voor de Rembrandtschool. Dit is een proef die na een proefperiode mogelijk wordt uitgerold over de andere scholen van onderwijsgroep Amstelland.

Bovenstaande pleit ervoor om de kennisuitwisseling met de partnersteden te beperken tot Tempelhof-Schöneberg en Villa El Salvador, waarbij we focussen op enkele thema’s die een zichtbare bijdrage leveren aan een doelstelling uit het college uitvoeringsprogramma. Ook de uitwisseling tussen de scholen is van meerwaarde voor de docenten, leerlingen en hun omgeving. Het verdient daarom aanbeveling om de activiteiten die vanuit het onderwijs zijn opgestart met Villa El Salvador (kennisuitwisseling tussen leraren van het basisonderwijs over burgerschap, ouderbetrokkenheid en onderwijssystemen) en met Tempelhof-Schöneberg (samenwerking en uitwisseling tussen Panta Rhei en Gustav-Langenscheidt-Schule) te ondersteunen. Andere initiatieven vanuit de samenleving blijft de gemeente ondersteunen door de beleidsregel ‘incidentele internationale activiteiten’.


(Foto Amstelveenweb.com - 2010)

Op 21 juni 2010 werd het nieuwe partnerstedenbord van Amstelveen onthuld door burgermeester Jan van Zanen

Traditionele stedenbanden verdwijnen en maken plaats voor internationale samenwerking binnen tijdelijke partnerschappen en kennisnetwerken (zie bijlage ‘Ontwikkelingen en aanbevelingen internationaal beleid’). In deze tijd van globalisering hebben gemeenten over de hele wereld te maken met klimaatverandering, de transities rondom energie en economie en de veranderende samenstelling van de bevolking (waaronder internationalisering). Het gaat hierbij om complexe opgaven waarvoor nog geen bewezen oplossingen zijn ontwikkeld. Rondom deze uitdagingen zoeken gemeenten internationale partners om gezamenlijk tot innovatieve oplossingen te komen.

Binnen de Europa-strategie van de Metropoolregio Amsterdam (MRA) spelen de Europese kennisnetwerken een belangrijke rol. Ook bieden programma’s van de Europese Commissie kansen. Zo biedt de Urban Agenda mogelijkheden thema’s als circulaire economie, klimaatadaptatie, energietransitie en armoedebestrijding.

Conform het ‘Internationaal beleidskader 2015-2018’ heeft Amstelveen geen initiatief ondernomen om te komen tot verdere ontwikkeling van samenwerking en kennisuitwisseling met de steden Woking (Groot Brittannië) en Óbuda-Békásmegyer (Boedapest, Hongarije), maar stond de gemeente Amstelveen wel open voor initiatieven vanuit deze partnersteden. Vanuit de gemeente Woking is de afgelopen jaren geen initiatief genomen voor kennisuitwisseling. Wel heeft de Woking Town Twinning Association (WTTA) altijd interesse getoond voor de ontwikkelingen in Amstelveen. De WTTA onderhoudt al decennia lang contacten met partnersteden. Hierbij staat uitwisseling tussen inwoners van de partnersteden centraal. Er bestaat in Amstelveen geen vereniging die als partner voor de WTTA kan optreden. De conclusie is dan ook dat de stedenband met Woking geen meerwaarde oplevert.

Het 3de district van Boedapest, Óbuda-Békásmegyer heeft wel interesse getoond in samenwerking met Amstelveen. Zo hebben zij in 2016 Amstelveen uitgenodigd om deel te nemen in een consortium voor een projectvoorstel in het kader van het Europese programma Horizon2020. Dit projectvoorstel sloot echter niet aan bij de Amstelveense doelstellingen en schaalgrootte. Daarnaast zijn mogelijkheden onderzocht voor uitwisseling tussen de culturele instellingen van beide steden en in hoeverre een stedenband bijdraagt aan de realisatie van dergelijke samenwerkingen. Alleen bij P60 heeft het de afgelopen jaren geleid tot een kleinschalige uitwisseling van jongeren. Dit levert te weinig meerwaarde op voor een stedenband.

De kwaliteit van de samenwerking met de partnersteden is mede afhankelijk van de inzet door de partnersteden en kan dus fluctueren. In Villa El Salvador start per 1 januari 2019 een nieuw bestuur. Het eerste jaar staat dan in het teken van kennismaken en wederzijdse interesses onderzoeken. Op dit moment is er veel enthousiasme bij het primair onderwijs in beide steden voor kennisuitwisseling. Dit biedt een mooie basis voor een verkenning van verdere samenwerking. Villa El Salvador heeft eerder ideeën geformuleerd voor kennisuitwisseling over groen- en afvalbeheer en verbetering van dienstverlening in publieksruimten. Dit zijn thema’s, waar we als Amstelveen alleen kunnen brengen. De vraag is of dit voldoende basis biedt om de stedenband voort te zetten.

Bij de toekomstige samenwerkingsprojecten met zowel Tempelhof-Schöneberg als met Villa El Salvador blijft het van belang om de meerwaarde voor onze lokale opgaven te benoemen. Internationale samenwerking in flexibele netwerken vraagt om investeringen (middelen en capaciteit) voor het vinden van inhoudelijke aansluiting bij bestaande kennisnetwerken en het vinden van nieuwe samenwerkingspartners. Het verdient aanbeveling om hiertoe meer aansluiting binnen de MRA te zoeken en om vanuit de taakvelden circulaire economie, klimaatadaptatie, energietransitie en armoedebestrijding te bezien of deze vorm van internationale samenwerking een aanvulling op of wellicht op termijn een vervanging van de huidige samenwerking met de partnersteden kan zijn.

Met name de kennisuitwisseling met Tempelhof-Schöneberg heeft geleid tot een breed netwerk dat toegang biedt tot inhoudelijke kennis en contacten bij de verschillende stadsdelen en de centrale stad in Berlijn. Bij de keuze voor flexibele samenwerkingsverbanden verdient het aanbeveling om dit waardevolle netwerk te behouden. Lees ook: Evaluatie Internationaal beleidskader 2015-2018 (pdf 30 pagina’s) Ontwikkelingen en aanbevelingen internationaal beleid (pdf 10 pagina’s)

RAADSBESLUIT. AVA (2), BBA (4), CDA (2), ChristenUnie (1), D66 (7), GroenLinks (4), OCA (1), PvdA (3),SP (2), VVD (10) Samenwerking met de partnersteden beperken tot Tempelhof- Schöneberg en Villa El Salvador mits er voldoende raakvlakken blijven bestaan voor een relevante kennisuitwisseling, waarbij dit niet uitsluit dat Amstelveen andersoortige flexibele contacten op onder meer thema-niveau onderhoudt. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van 13 februari 2019.

De griffier, Marnix Philips, de voorzitter, Bas Eenhoorn