De begroting 2021 van Amstelveen is flexibel en proactief

De coronapandemie zorgt wereldwijd voor grote onzekerheid. Het is een bedreiging voor de gezondheid én voor de economie. Het Amstelveense college van B en W ziet een heel onzekere toekomst voor zich, maar gaat met het Rijk mee in de gedachte dat we juist nu moeten blijven investeren. Het college kijkt naar wat mogelijk is en heeft een weg gevonden om flexibel, wendbaar en proactief te kunnen handelen de komende jaren. Hiervoor komt het college met een pakket aan voorstellen dat goed is voor € 1,7 miljoen structurele uitgaven en € 63 miljoen incidentele uitgaven. De begroting blijft structureel sluitend met voldoende reserve. De gemeenteraad behandelt de begroting in de raadsvergadering van 11 november 2020.

Het college heeft bij de start van de coronacrisis direct geacteerd op de gevolgen van de coronapandemie voor inwoners en ondernemers. Dat was en is nog steeds de eerste prioriteit waar maximale inzet in geld, tijd en capaciteit voor is vrijgemaakt. Hiervoor heeft de gemeenteraad € 15 miljoen beschikbaar gesteld voor het Lokaal Coronafonds. In de begrotingsvoorstellen is gekeken naar wat voor de korte termijn hoognodig en belangrijk is voor Amstelveen om door te laten gaan. Dit heeft concrete dekking gekregen. Er is gekozen voor terughoudendheid wat betreft structurele uitgaven. Daarentegen is € 63 miljoen vrijgemaakt voor incidentele uitgaven om flexibel en wendbaar te kunnen handelen. Het gaat om een breed, gevarieerd pakket. Grote posten zijn jeugdzorg, onderwijshuisvesting en sport/zwembad.

Solide beleid. 'Het zijn bijzondere en zware tijden, waarin een solide financieel beleid met ruimte voor proactief handelen en wendbaarheid van cruciaal belang zijn. Daarom kiezen wij in onze begrotingsvoorstellen waar mogelijk voor incidentele toekenning van middelen in plaats van structurele toekenning. Dit doorbreekt de vanzelfsprekendheid om eenmaal verworven budgetten te blijven uitgeven en eenmaal ingezet beleid te blijven uitvoeren zonder dat er sprake is van evaluatiemomenten. Vanaf nu maken we na maximaal 3 jaar de balans op' - zegt Herbert Raat (VVD) wethouder Financiën.

Risico’s. Het college blijft denken in mogelijkheden en is alert op het benutten van kansen en mogelijkheden. Tegelijkertijd wil het bestuur voorbereid zijn op minder gunstige scenario’s. De gemeente bevindt zich in een ontzettend onzekere periode. De coronacrisis en de tekorten in het sociaal domein (met name jeugdzorg) zetten de gemeentefinanciën zwaar onder druk. Heel veel gemeenten bevinden zich in financieel zwaar weer. Amstelveen heeft gelukkig een gezonde vertrekpositie, maar heeft nu ook te maken met extra risico’s.

(Foto Anko Stoffels - 2018)

Het College B en W van Amstelveen op 28 mei 2018. Vlnr.: Rob Ellermeijer(VVD) wethouder, Bert Winthorst gemeentesecretaris, Frank Berkhout (D66) wethouder, Tjapko Poppens burgemeester, Herber Raat (VVD) wethouder, Floor Gordon (D66) wethouder en Marijn van Ballegooien (PvdA) wethouder

De regio Amsterdam/Schiphol behoort economisch tot de zwaar getroffen regio’s. Daarnaast dreigt een grote belastingkorting door het Rijk en de samenwerking Amstelveen-Aalsmeer is ook onzeker. De begrotingsvoorstellen geven ook een doorkijk naar ontwikkelingen die nog op de gemeente afkomen, zoals de overkapping van de A9 en de groei van de stad. Deze ontwikkelingen zijn nu nog niet meegenomen in de cijfers van de begroting 2021.

Kansen. Het college ziet echter ook mogelijkheden om deze risico’s wanneer nodig het hoofd te bieden. Er is een traject in gang gezet om de bestaande begroting door te lichten en kritisch te kijken naar alle plannen. Daarnaast is een traject gestart om te onderzoeken hoe de kosten van de eigen organisatie kunnen worden verlaagd. Verder kan ervoor gekozen worden om uiteindelijk toch de ozb (onroerendezaakbelasting) te verhogen als het Rijk de plannen doorzet om gemeenten met dure woningen miljoenen minder uit te keren via het Gemeentefonds. Tot nu toe geniet de Amstelvener een hoog voorzieningenniveau tegen een relatief lage lokale lastendruk. Dat is dan niet meer in deze mate vol te houden.

Ander investeringsplan. Om op korte termijn de hoognodige investeringen mogelijk te maken, is naar de mening van het college het moment aangebroken voor een nieuw investeringsplan voor maatschappelijk vastgoed. Dit houdt in om op weloverwogen wijze de stap te zetten van ‘sparen vooraf’ naar ‘betalen tijdens gebruik’ voor investeringen.


(Foto Amstelveenweb.com - 2020)

Floor Gordon (D66) wethouder Duurzaamheid

Eenvoudig gezegd betekent dit dat Amstelveen niet langer vooraf spaart voor investeringen in maatschappelijk vastgoed (zoals wijkcentra, scholen, zwembad), maar de lasten hiervan afbetaalt in de jaren dat de voorzieningen worden gebruikt. Door het apart zetten van € 15 miljoen in het Lokaal Coronafonds in combinatie met de keuze om te blijven investeren in deze tijd, is de coronapandemie aanleiding om deze stap (waarover al langer werd gesproken) nu concreet te zetten.


(Foto Amstelveenweb.com - 2020)

Herbert Raat (VVD) wethouder Financiën

Investeren in kwaliteit leefomgeving. De reserve sparen vooraf wordt hernoemd naar de reserve stedelijke vernieuwing. Deze reserve heeft nu een omvang van circa € 9,6 miljoen met een jaarlijkse aanvulling die afloopt van 2,8 miljoen in 2021 naar een structureel niveau van € 1 miljoen per 2024. De reserve is bedoeld om de leefbaarheid te verbeteren in verouderde wijken door de woningvoorraad te verbeteren en te investeren in de fysieke leefomgeving en voorzieningen. Floor Gordon (D66) wethouder Ruimtelijke Ordening en Duurzaamheid: 'Wij zien kansen om in naoorlogse wijken of buurten van voor 1975 de leefbaarheid te verhogen in samenhang met de energietransitie en het (klimaatadaptief) herinrichten van de openbare ruimte. Als we dit in samenhang willen doen met een kwaliteitsimpuls voor de buurt, dan zijn gemeentelijke regie en investeringen essentieel.' De bestaande cijfers houden al rekening met een bijdrage van € 7 miljoen om de onrendabele top van de ontwikkeling van het verouderde bedrijventerrein Legmeer naar een duurzame woonwijk met woningen voor alle inkomens mogelijk te maken.

Investeren in veiligheid. Amstelveen als veilige stad staat hoog op de agenda van het college. De gemeente zet breed in op de bestrijding van woninginbraken, van voorlichting en subsidieverstrekking tot inzet van een anti-inbrakenteam en ANPR-camera’s (Automatic Number Plate Recognition). Dit levert positieve resultaten op. De aanpak van woonfraude gaat crimineel gebruik van panden tegen. We krijgen zicht op ondermijning door inzet van innovatieve methoden om vervolgens samen met partners te interveniëren. Het toenemende aantal mensen met verward gedrag is ook een prioriteit.

Investeren in jeugd. De landelijke trend van blijvend stijgende kosten voor de jeugdzorg, geldt helaas ook voor Amstelveen. Het aantal kinderen met een (complexe) jeugdhulpvraag stijgt ook in onze gemeente nog elk jaar. De tekorten die hierdoor ontstaan zijn reden voor de landelijke discussie tussen Nederlandse gemeenten met de Rijksoverheid over extra geld voor de jeugdzorg. De maatschappelijke uitdagingen rondom jeugd zijn omvangrijk en complex. Frank Berkhout (D66) wethouder Jeugdzorg: 'Als gemeente willen we dat ieder kind veilig, gezond en kansrijk kan opgroeien. Wij blijven dan ook investeren in vroegsignalering en preventie om zo vroeg mogelijk hulp te bieden zodat problemen niet groter worden. Ook blijven we investeren in het beter bereiken van inwoners die hulp nodig hebben, zoals bijvoorbeeld multi probleemgezinnen, jonge mantelzorgers en gezinnen, waar conflictscheidingen of huiselijk geweld speelt. Om de kosten beter onder controle te krijgen, onderzoeken we de uitgaven, de mogelijkheden om kosten beter te beheersen en kijken we waar we de uitgaven kunnen verminderen. Dit alles om uiteindelijk onze kinderen de hulp te geven die ze verdienen in een, tegelijkertijd, toekomstbestending en betaalbaar stelsel.'


(Foto Amstelveenweb.com - 2020)

Frank Berkhout (D66) wethouder Onderwijs en Jeugdzorg

Investeren in onderwijs. De gemeente investeert de komende jaren verder in schoolgebouwen die passen bij het groeiend aantal leerlingen, de veranderende onderwijsvisie en de nieuwe klimaat- en duurzaamheideisen waar toekomstige schoolgebouwen aan moeten voldoen. Daarbij toont de coronacrisis met de ventilatieproblematiek het belang van gezonde veilige schoolgebouwen. De coronacrisis legt druk op de kwaliteit van het onderwijs aan kinderen. Kinderen die door uitval van zieke leerkrachten achterstanden oplopen of doordat ze zelf in quarantaine moeten i.v.m. zieke of kwetsbare gezinsleden. Voor de ondersteuning van het onderwijs en kwetsbare kinderen is extra geld gereserveerd.

Investeren in kunst en cultuur. Kunst en cultuur dragen bij aan de ontplooiing van Amstelveners en het college wil zoveel mogelijk mensen hiermee in aanraking brengen. Dit komt tot uiting in de Cultuuragenda: De stad als podium. Vooral in deze tijd is het belangrijk dat Amstelveners in de eigen leefomgeving kunnen genieten van kunst en cultuur. Daarom wordt bijvoorbeeld alle beeldende kunst op straat inzichtelijk gemaakt, zodat inwoners deze kunstroute kunnen volgen. Daarnaast wil de gemeente de eigen collectie aanvullen met kunst van jonge en veelbelovende kunstenaars uit Amstelveen en hun werk tentoonstellen in het raadhuis.

Investeren in bestaanszekerheid. De gemeente kiest voor een sterke uitbreiding van de schuldhulpverlening. Dit is nodig om bewoners die vanwege de coronacrisis in de schulden zijn geraakt daar weer uit te helpen. De gemeente gaat daarom starten met gespecialiseerde schuldhulpverlening voor zelfstandigen en ondernemers. De saneringskredieten worden verruimd, zodat ook mensen met grotere schulden daarmee geholpen kunnen worden. En de vroegsignalering van schulden wordt verder uitgebreid om mensen met problematische schulden sneller op te sporen. Daarnaast wordt het Werkplein uitgebreid om het groeiend aantal bewoners dat zonder werk zit te ondersteunen bij het vinden van een nieuwe baan of opleiding. Doelgroepen die daarbij bijzondere aandacht krijgen zijn onder meer bewoners met een WW- of bijstandsuitkering, jongeren die net van school komen en bewoners met een arbeidsbeperking. Vanwege de coronacrisis gaat de gemeente meer omscholingsmogelijkheden aanbieden naar beroepen waar vraag naar is, zoals in de zorg. Marijn van Ballegooijen (PvdA) wethouder Sociale Zaken: 'Veel bewoners zijn door corona hun baan kwijt en zitten in de financiële problemen. We gaan zorgen dat ze zo snel mogelijk weer aan de bak zijn.' Voor het versterken van schuldhulpverlening en bemiddeling naar werk en opleiding maakt de gemeente € 3 miljoen vrij.


(Foto Amstelveenweb.com - 2020)

Marijn van Ballegooijen (PvdA) wethouder Werk en Inkomen

Investeren in gezondheid. Net als vorig jaar breidt de gemeente het budget voor mantelzorgondersteuning uit. Dit is nodig omdat de groep ouderen die zelfstandig thuis woont met mantelzorg van hun partner en familie steeds groter wordt. Met de extra middelen kan de dagopvang voor mensen met dementie vaker open, komen er meer uren voor ondersteuning en wil de gemeente e-health (technologische ondersteuning, zoals bijvoorbeeld beeldbellen) voor meer mensen mogelijk maken. Daarnaast kondigt het college aan komend jaar plannen uit te werken voor betere ondersteuning voor bewoners met psychiatrische problematiek en voor het bevorderen van een gezonde leefstijl.

Investeren in duurzaamheid. Voor duurzaamheid is uit de opbrengsten van de verkoop van de Eneco aandelen € 15 miljoen gereserveerd voor investeringen in energietransitie, circulaire economie en klimaatadaptatie. Een voorstel voor het optimaal inzetten van dit bedrag wordt separaat aangeboden bij de actualisatie van het Plan voor Energietransitie, Circulaire economie en Klimaatadaptatie PLECK 2.0. In 2021 gaat het om een bedrag van zo’n € 2 miljoen wat de gemeente investeert in onderzoek, wijkaanpakken op het gebied van energietransitie, energiebesparende maatregelen gebouwen, energiemaatregelen bedrijven, verduurzaming van de sport en verlenging groen daken subsidie.

Investeren in sport. We investeren in de uitbreiding van het zwembad om meer zwembadwater beschikbaar te krijgen voor instructiezwemmen en banenzwemmen. Zo pakken wij de wachtlijsten aan en zorgen wij voor een goede zwemvaardigheid in Amstelveen. Met bijdragen aan de ongeorganiseerde buitensport en de projecten uit het sportakkoord wordt een extra impuls gegeven aan de sport. Ook voorzien we in de uitbreiding van recreatieve voorzieningen, juist in een periode waarin het niet meer vanzelfsprekend is dat iedereen op vakantie naar het buitenland kan. Daarbij wordt ingezet op voorzieningen aan de Amstelzijde en in de wijken, en een stadsstrand aan de Noordelijke Poeloever.

Lokale lasten. De lokale lasten stijgen dit jaar met 4,5%. Dit is meer dan de inflatie van 2,75%. Dit komt door de landelijke kostenstijgingen bij de inzameling en verwerking van afval, waardoor de afvalstoffenheffing in Amstelveen stijgt met 8%. Hiermee krijgen alle Nederlandse gemeenten te maken. De OZB stijgt met de inflatiecorrectie en de rioolheffing stijgt minder dan de inflatie met 2%. Opgeteld betekent dit dat een meerpersoonshuishouden in een gemiddelde koopwoning in Amstelveen in totaal € 2,80 euro per maand meer gaat betalen.