Gebouw aan de Amsterdamseweg 484-488 wordt gemeentelijk monument

De in het oog springende gebouw, de voormalige Van Kleef showroom en Zenith autogarage, de latere Kwik Fit-garage aan de Amsterdamseweg 484-488 is door de gemeente Amstelveen voorgedragen als gemeentelijk monument. Onder meer de Vereniging Historisch Amstelveen heeft hierom gevraagd vanwege de grote cultuur- en architectuurhistorische waarde.

De gemeente Amstelveen kan gebouwen die een belangrijk deel uitmaken van de lokale historie aanmerken als gemeentelijk monument om deze te kunnen behouden en beschermen. Op grond van een motie van de gemeenteraad van februari dit jaar worden bewoners actief gevraagd om verborgen parels te melden bij het sinds eind juni opgerichte meldpunt Monumenten. Sindsdien is de voormalige garage tweemaal aangedragen als potentieel gemeentelijk monument door Amstelveners. Daarnaast heeft de Vereniging Historisch Amstelveen het gemeentebestuur per brief verzocht maatregelen te nemen om het pand duurzaam te behouden.

Het pand aan de Amsterdamseweg 484-488 is een bekend en markant historisch pand met kenmerken van de Amsterdamse School en Art Deco-invloeden. Het heeft een unieke en opvallende vormgeving met veel glas-in-loodramen. Het is in 1928 gebouwd als garage Zenith en is een ontwerp van de gebroeders Esther.


(Foto Amstelveenweb.com - 2016)

Het gebouw van Kwik Fit aan de Amsterdamseweg in 2016

De garage is in de oorlogsjaren geannexeerd door de Duitsers om als onderhoudsbasis te dienen voor auto’s en motoren voor de Wehrmacht. Aan het einde van de oorlog pleegde een verzetsgroep hier een aanslag, waardoor enkele personenauto’s, een autobus, een vrachtwagen en zeven motoren onklaar werden gemaakt.

'Zoals de commissie Ruimtelijke Kwaliteit aangeeft kenmerkt het ontwerp van het gebouw zich door de Amsterdamse Schoolstijl die in de eerste decennia van de twintigste eeuw zeer populair was,' - zegt Herbert Raat (VVD) wethouder Welstand en Monumenten. 'Dit uit zich onder meer door de symmetrie, het traditionele materiaalgebruik, zoals de met pannen gedekte en geknikte piramidevormige kap, de fraai vormgegeven details en opvallende kleuren. Volgens de Vereniging Historisch Amstelveen is het uniek dat een garage uit deze periode nog zo gaaf is.' Floor Gordon (D66) wethouder Ruimtelijke Ordening hecht veel waarde aan het behoud van monumenten voor Amstelveen. 'Als college geven wij monumenten een nadrukkelijke plek bij nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen. Het is belangrijk dat de lokale historie van Amstelveen niet verloren gaat.' De eigenaar heeft de mogelijkheid om een zienswijze in te dienen tegen de aanwijzing tot gemeentelijk monument. Tot aan het definitieve besluit van de gemeente mag het pand niet gesloopt worden.


(Foto Amstelveenweb.com - 2017)

Advertentie uit 1958 van Van Kleef's Autobedrijf aan de Amsterdamseweg 484-488

In het boek 'Jaren van verduistering' beschrijft Tini Visscher het verhaal over de Zenith-garage in 1945 op pagina 495:

'De Amsterdamse sabotagegroep Frans Oost had opdracht gekregen om auto's en garages van de Wehrmacht onschadelijk te maken. Het kwam de groep ter ore dat de Zenith-garage in Amstelveen — vlak bij de Incasso-bank - een vitale plaats had in het vervoersapparaat van de Duitsers. Rondom de garage waren ook alle privé-garages van Randwijck gevorderd. Het stond er vol Duitse wagens. Omdat het onmogelijk was de goed bewaakte en altijd bezette garage binnen te komen, maakte de groep gebruik van een list om de garage te vernielen. Een koerierster ging een praatje maken met een bewaker en wist een afspraakje met hem te maken. Op zaterdag 17 maart 1945 stapte zij tegen twaalven met een koffer naar de garage. In de koffer zat een zware bom met een tijdklok van 244 uur. De knokploeg volgde haar op afstand. De garagedeuren waren gesloten. Ze moest bellen. De bewaker kwam aan de deur en liet haar niet binnen. Ze stonden een hele tijd te praten. Terwijl het tijdklok werkte! En daar kwam ze terug. Ze moest om twee uur nog maar eens terugkomen. Pijlsnel haalden de mannen de tijdklok uit de lading.

Twee uur wachtten ze: het leek een eeuw. Toen nam de koerierster haar koffer weer op, ging naar de garage en werd binnengelaten. Ze bleef zo lang binnen dat haar vrienden het haast niet konden harden, maar eindelijk kwam ze weer naar buiten, zonder koffer. Ze had een afspraak voor zes uur gemaakt en vroeg of ze haar koffertje zo lang mocht laten staan. De Duitser had achter haar de garage gesloten om naar zijn kantoortje te gaan. Op dat moment waren in de garage een autobus, een vrachtwagen, vijf luxe auto's en 7 motoren. De knokploeg fietste terug naar de stad. Toen ze daar ongeveer waren, hoorden ze een zware dreun achter zich. Later bleek dat zelfs al het gereedschap in de garage in poeier was. (Naar een bij het RIOD aanwezig verslag.)