Mensen met ernstige betalingsproblemen krijgen geen passend hulp

Schrikbarend weinig mensen met ernstige betalingsproblemen krijgen hulp bij het oplossen ervan. De helft van de huishoudens met ernstige betalingsproblemen- ruim 360.000 - zegt dat ze niet weten waar ze terecht kunnen. Het overgrote deel van hen – 285.000 huishoudens - denkt dat de problemen niet zo ernstig zijn dat zij daar hulp bij nodig hebben - meldt de Stichting Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) in een bericht.

Dit is opvallend, omdat ernstige betalingsproblemen doorgaans niet zijn op te lossen zonder professionele hulpverlening. Dit blijkt uit het rapport Financiële Problemen 2018 (pdf 33 pagina’s) dat het Nibud maandag 10 december 2018 publiceerde. Het Nibud roept gemeenten op mensen met geldproblemen in een zo’n vroeg mogelijk stadium te helpen. Belangrijk is dat het voor iedereen duidelijk wordt dat mensen professionele hulp nodig hebben zodra ze achterlopen met het betalen van de huur of de hypotheek of bijvoorbeeld dreigen afgesloten te worden van energie.

34% van de mensen met ernstige betalingsproblemen krijgt geen hulp. 1,5 miljoen huishoudens (21%) hebben betalingsproblemen. De ene helft heeft lichte problemen, de andere helft ernstige. Van hen krijgt 34 procent geen enkele hulp. Vooral om die laatste groep, ruim 240.000 huishoudens maakt het Nibud zich zorgen. ‘De problemen zijn dusdanig groot, dat zij er zonder hulp niet uit komen,’ aldus Nibud-directeur Arjan Vliegenthart. ‘Dit zijn mensen bij wie bijvoorbeeld de energie is afgesloten, of waarbij beslag op het loon is gelegd. Als je bedenkt dat onder deze huishoudens ook veel alleenstaanden met kinderen zijn, begrijp je dat wij ons daar grote zorgen om maken. Zij verdienen het om zo snel mogelijk de hulp te krijgen die ze nodig hebben.’

(Bron Nibud - 2018)

Rekeningen te laat betaald tussen 2012-2018

Problemen verergeren. Het Nibud ziet in het onderzoek dat het type problemen ernstiger wordt. In 2009 had een enkeling te maken met het afsluiten van energie of het leggen van een loonbeslag. Inmiddels heeft 5 à 7 procent van alle huishoudens hiermee te maken. Ook groeit de groep huishoudens die de huur of hypotheek te laat betaalt, van 12 procent in 2012 naar 19 procent in 2018.

Vroegsignalering: schadeverzekering is een belangrijk signaal. Uit het onderzoek blijkt dat de problemen echt ernstig zijn als mensen de schadeverzekering niet meer betalen. Daarom adviseert het Nibud dat verzekeraars meer gaan samenwerken met organisaties die zich bezighouden met vroegsignalering en schuldhulpverlening. Directeur Vliegenthart: ‘Geldproblemen zorgen voor zoveel stress binnen een huishouden dat we zo snel mogelijk moeten zien te voorkomen dat de problemen erger worden. Daarmee ondervangen we veel persoonlijke ellende, maar voorkomen we ook maatschappelijke kosten. En nu we zien dat mensen niet weten waar ze om hulp kunnen vragen, moet de hulp naar de mensen toe komen. Het is belangrijk dat meerdere partijen met een signalerende functie samen gaan werken.’

2,6 miljoen huishoudens komen moeilijk rond. Op dit moment hebben 2,6 miljoen huishoudens moeite met rondkomen. Dit aantal is gedaald, in 2015 kwam nog 45 procent moeilijk rond, nu 38 procent. Ook staan huishoudens minder vaak rood en wordt er minder geleend dan drie jaar geleden. Opvallend is daarom dat uit het Nibud onderzoek blijkt dat het aantal huishoudens met betalingsproblemen niet daalt. En dat het soort problemen lijkt te verergeren. Met name jongeren tot 35 jaar, alleenstaanden met kinderen en de hogere inkomensgroepen hebben relatief gezien het vaakst ernstige betalingsproblemen. Het is voor het eerst dat het Nibud ziet dat de hogere inkomens vaker ernstige betalingsproblemen hebben dan de andere inkomensgroepen.

Rood staan: In 2015 stond de helft van de huishoudens nooit rood. In 2018 staat 61 procent van de huishoudens nooit rood

Lenen: In 2015 had 43 procent van de huishoudens een lening. In 2018 heeft 34 procent van de huishoudens een lening