Onderzoek naar digitale ongeletterdheid in Groenhof, Amstelveen

Jeroen Brandes (PvdA) wethouder Dienstverlening informeert de leden van de gemeenteraad van Amstelveen over het onderzoek naar de digitale ongeletterdheid in de wijk Groenhof in Amstelveen:

'Geachte leden van de gemeenteraad,

Op 13 juli 2016 heeft u de motie digitaal ongehinderd aangenomen. In de motie verzoekt u het College:

-Om digitale ongeletterdheid in Amstelveen in kaart te brengen;

-Om hierbij aandacht te hebben voor ‘knoppenvaardigheden’, ‘informatievaardigheden’ evenals zelfregulering;

-Om vast te stellen hoe digitale ongeletterdheid in Amstelveen zo goed mogelijk kan worden aangepakt;

-Voor dit onderzoek een bedrag van € 10.000 te reserveren;

-De uitslag van dit onderzoek te delen met de Raad;

-Om op basis van de uitkomsten van dit onderzoek te komen met voorstellen voor beleid om digitale ongeletterdheid tegen te gaan.

In deze brief informeren wij u, in vervolg op onze eerdere brief aan u van 31 januari 2017, over de stand van zaken. De Hogeschool van Amsterdam (HvA) heeft onderzoek verricht naar de toegankelijkheid van informele zorg in de wijk Groenelaan via de methode ABCD (Asset-Based Community Development uit de USA). Het onderzoek is uitgebreid met het onderwerp digitale ongeletterdheid. Hierbij is onderzocht, of en hoe bewoners gebruik (kunnen en willen) maken van digitale platforms zoals ‘Amstelveen voor elkaar’ en de website van ‘Mantelzorg en Meer’.

(Foto Amstelveenweb.com - 2017)

Jeroen Brandes (PvdA) wethouder Dienstverlening geeft uitleg over het onderzoek naar de digitale ongeletterdheid in wijkcentrum De Bolder op 11 mei 2017

Uit het onderzoek blijkt:

-Steeds meer ouderen zijn digitaalvaardig;

-Sommige groepen blijven achter. Vooral kwetsbare personen en ouderen zonder (klein-)kinderen zijn digitaal ongeletterd. Zij missen vaker de aansluiting met de omgeving en de motivatie om zich te verdiepen in computervaardigheden;

-Een onduidelijke structuur op websites blijkt vaak een hindernis om het digitale aanbod op een hulpvraag te vinden.

Digitaalvaardige inwoners geven aan geen hulpvraag uit te zetten via een digitaal platform. Het ontbreekt daarbij aan vertrouwen wie men dan in huis haalt. Voor het invullen van een hulpvraag geven ondervraagden aan persoonlijk contact te willen via professionals en/of organisaties. Dit laatste staat los van digitale ongeletterdheid, maar is voor het College zeker een punt van aandacht, waarover wij in overleg treden met welzijn- en zorginstellingen.

Steeds meer ouderen zijn digitaalvaardig. Het College zet met het WMO-beleid en het beleid ‘Bewoners aan zet’ in op zelfredzame inwoners. Als gemeente hebben wij een rol in het achterhalen van de vraag. Dit gebeurt via het Amstelveenloket, waar tijdens intakegesprekken aan inwoners gevraagd wordt naar de digitale vaardigheid. Via het Amstelveenloket verwijzen wij naar het bestaande cursusaanbod bij bijv. welzijnsinstelling VITA, de bibliotheek, of de bewonersinitiatiefgroepen.

Om digitale ongeletterdheid tegen te gaan worden iPadcursussen gegeven in o.a. De Bolder en ’t Open Hof, maar ook elders. Hiervoor is veel animo en het maatschappelijk werk stimuleert ouderen mee te doen. Ouderenadviseurs begeleiden niet-digitaalvaardigen bij het overwinnen van eventuele digitale drempelvrees. Aangezien gebleken is, dat kinderen spelenderwijs ouderen meenemen in de digitale ontwikkeling, benaderen wijkcoaches van AanZ-Amstelveen de scholen in de wijk om hierin iets te betekenen. De oorzaak van digitale ongeletterdheid kan ook liggen aan analfabetisme, of aan het niet machtig zijn van de Nederlandse taal. Het College zet daarom al geruime tijd in op deze (digi)taal achterstand door o.a. de subsidiëring van het Taalhuis.


(Foto Amstelveenweb.com - 2017)

De buurtbewoners van Groenhof luisteren naar de uitleg van de wethouder

In januari 2017 is aangekondigd, dat in de zomer van 2017 duidelijk zal zijn welke delen van het onderzoek naar digitale ongeletterdheid in het algemeen gelden en welk deel van de informatie in de wijk Groenelaan specifiek over deze wijk gaat. Bovengenoemde onderzoeksresultaten komen overeen met de uitkomsten van een eerder gehouden onderzoek (2016) in Amsterdam West door het Amsterdams Kenniscentrum voor Maatschappelijke Innovatie (AKMI). Daardoor is het aannemelijk, dat de uitkomsten van het onderzoek door HvA rond digitale ongeletterdheid min, of meer een goed beeld schetsen voor de gehele gemeente Amstelveen. Na afronding in 2018 van het complete onderzoek door de HvA naar toegankelijkheid van informele zorg zal het College de uitkomsten delen met de partners en eventuele adviezen van de HvA meenemen bij de ontwikkeling van nieuw WMO- beleid.

Wij gaan ervan uit u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd en beschouwen de motie digitaal ongehinderd van 13 juli 2016 hiermee als afgehandeld.

Hoogachtend,

burgemeester en wethouders van de gemeente Amstelveen, de secretaris, drs. H.H. Winthorst, de burgemeester, mevrouw drs. M.M. van ’t Veld

De ABCD-methode (Asset -Based Community Development): wat houdt het in?

• Aansluiten bij bestaande krachten

• Oog voor machtsverschillen en -verhoudingen

• Oog voor geschakeerdheid formele en informele netwerken

• Toegang en ondersteuning informele verbanden en ongeorganiseerde burgers

• Gunt partners de tijd om te wennen en te ontwikkelen

Krimpende overheid. Momenteel is er een trend zichtbaar van een krimpende overheid. Er is minder aanbod en minder dienstverlening. Lokale overheden, zoals gemeenten, hebben een lager budget en zullen professionals op een andere manier moeten inzetten. Er is een participatiesamenleving aan het ontstaan, waarin de overheid geen sturende maar een faciliterende rol heeft. In de jaren 1970 begon dit met de inspraak door burgers en in de jaren 1990 ontwikkelde zich dit verder tot interactieve beleidsvorming met burgers. Momenteel ontwikkelt zich dit in de richting van het zelf opstellen en uitvoeren van een plan door burgers waarin de overheid slechts een faciliterende rol heeft. In het buitenland heeft men al meer ervaring met bewoners die zelf aan het stuur staan. In Zuid-Afrika is er vanuit het Seriti Instituut for Community Development bijvoorbeeld een wijkontwikkelingsprogramma ontwikkeld (Community Works Program), waarbij nu zo’n 70.000 mensen betrokken zijn. Ook in Engeland houdt men zich bezig met ondernemerschap vanuit bewoners. Er bestaan Community-development Trusts om tot meer ondernemerschap van bewoners te kunnen komen.

In de gemeente Amsterdam is het programma Bewonersgestuurde Wijkontwikkeling (BGW) ontworpen. Dit is onderdeel van de proeftuin ‘Vertrouwen in de stad’, die voortkomt uit de Wijkaanpak. Het programma houdt in, dat er wijkontwikkeling plaatsvindt van onderop, waarin bewoners zelf aan het stuur staan. Zij weten wat hun buurt nodig heeft en willen hun bijdrage leveren als zij daarvoor ruimte en mogelijkheden krijgen. (Bron: 'Het plan van aanpak' monitoring & Evaluatie, gemeente Amsterdam 27 september 2012 HvA)