Sectorakkoord gaswinning in de energietransitie

Het kabinet, Energie Beheer Nederland (EBN) en branchevereniging Element NL hebben een gezamenlijk akkoord gesloten om het resterende (potentiële) aardgas op de Noordzee verantwoord te winnen. Minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei ondertekende woensdag 23 april 2025, met uitzicht op de Noordzee, het ‘Sectorakkoord gaswinning in de energietransitie'.

Met dit akkoord wordt ingezet op efficiëntere gaswinning uit gasvelden op de Noordzee. Hoewel we steeds minder gas verbruiken, is het gas uit de Noordzee voorlopig nog nodig voor onze energievoorziening. Dit maakt Nederland minder afhankelijk van andere landen en heeft minder impact op het klimaat dan geïmporteerd gas.

(Foto Martijn Beekman - 2024)

Sophie Hermans (VVD) Minister van Klimaat en Groene Groei
Meer eigen gas. Minister Sophie Hermans: “In een wereld die steeds instabieler wordt, is het belangrijk dat we zelf verantwoordelijkheid nemen voor onze energievoorziening. Dit akkoord helpt ons vooruit: met minder buitenlandse afhankelijkheid, minder uitstoot én met oog voor de toekomst. We benutten wat er nog is, met oog voor het klimaat en toekomstige generaties.”

Er wordt hard gewerkt aan een toekomstbestendig en schoon energiesysteem. “Toch blijft gas voorlopig nog nodig in de overgang naar een klimaatneutraal energiesysteem. Al jaren importeert Nederland meer gas dan we zelf produceren. Een groot deel daarvan komt van ver, wat leidt tot extra uitstoot bij de winning, transport en verwerking. Daarom wil het kabinet het benodigde gas zoveel mogelijk eigen bodem halen, omdat het ons minder afhankelijk maakt én het beter is voor het klimaat”- aldus minister Hermans. 

“Dat is ook goed te zien in de infographic Energie in Cijfers die EBN jaarlijks maakt,” zegt Jan-Willem van Hoogstraten, CEO van Energie Beheer Nederland. “Amerikaans LNG zorgt voor veel meer CO₂-uitstoot dan Nederlands aardgas. En buiten dat: Er zit nog minstens 100 miljard kubieke meter aardgas onder de Nederlandse Noordzee. Dit aardgas kan een grote bijdrage leveren aan onze energieonafhankelijkheid, betaalbaarheid en is dus niet alleen beter voor het milieu, maar ook voor de economie.”



Samenwerking voor de toekomst. Om dit gas veilig en efficiënt te kunnen winnen, is afgesproken dat bedrijven in de sector nauwer gaan samenwerken. Er komt één gezamenlijke aanpak per regio in de Noordzee, waardoor projecten slimmer kunnen worden gepland en uitgevoerd. Ook wordt het aantrekkelijker en eenvoudiger voor bedrijven om te investeren in de ontwikkeling van nieuwe gaswinningsprojecten.

In het akkoord staan onder meer de volgende concrete afspraken:

-Efficiëntere samenwerking

-De overheid en sector gaan nauwer samenwerken om kosten en risico’s te verlagen.

-Er komt een gezamenlijke planning (‘regioprogrammering’) van projecten op zee.

-Sneller en transparanter vergunningenproces

-Vergunningsprocedures worden sneller maar vooral ook duidelijker en voorspelbaarder, uiteraard zonder aan zorgvuldigheid in te boeten.

-Het ministerie van Klimaat en Groene Groei wordt vroeg geïnformeerd over nieuwe projecten. Bij complexe aanvragen vindt eerst een vooroverleg plaats. Zo streven we naar snelle besluitvorming binnen wettelijke kaders en redelijke termijnen.

Verhogen opsporingsactiviteiten

-Extra opsporingsactiviteiten zijn nodig om de gasproductie te verbeteren.

-Het kabinet onderzoekt hoe financiële risico’s kunnen worden beperkt. EBN kan in uitzonderlijke gevallen een groter aandeel nemen in opsporingsprojecten om het risico voor bedrijven te verkleinen.

-Wanneer een bedrijf besluit een gebied niet te ontwikkelen, kunnen anderen het overnemen. Zo blijft het potentiële gas bereikbaar.

"De industrie kan Nederland helpen met veilige en verantwoorde gasproductie. Dat is goed voor energieonafhankelijkheid, betaalbaarheid en het klimaat. Dit akkoord is het startschot van een intensieve samenwerking om voorspelbaarheid en stabiliteit te verbeteren. Het is nu aan de overheid, EBN en de aardgassector om samen de eerste stappen in de praktijk brengen.”, aldus Gerda Verburg, voorzitter van branchevereniging Element NL.

Afspraken voor gas op land. Dit akkoord richt zich vooral op de opschaling van gaswinning op de Noordzee. Voor gaswinning op land worden de afspraken momenteel uitgewerkt. Deze zullen duidelijkheid bieden over een verantwoorde afbouw van de gaswinning op land en de voorwaarden waarop de gaswinning nog plaats kan vinden.