Stand van zaken griepepidemie in Nederland week 2-2018

Er is een griepepidemie in Nederland. In week 2 van 2018 rapporteerden de Peilstations participerend in NIVEL Zorgregistraties eerste lijn 89 mensen met influenza-achtige ziekte (IAZ) op de 100.000 inwoners. Dat is voor de 5de achtereenvolgende week boven de epidemische grens van 51 per 100.000. Daarnaast werd in de keel- en neusmonsters van patiënten met IAZ influenzavirus aangetoond. De huisartsen zien vooral jonge kinderen (0-4 jaar) met IAZ. Griepachtige klachten zijn acuut begin van koorts, in combinatie met hoesten, loopneus, keelpijn, hoofdpijn of spierpijn – meldt Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).

Monitoring sterftecijfers. Jaarlijks melden artsen in een beperkt aantal overlijdensgevallen influenza als primaire (onderliggende) doodsoorzaak van de overledene. Bij de directe aanleiding van het overlijden aan een andere doodsoorzaak kan influenza echter wel een rol gespeeld hebben, ook al staat dat niet vermeld op het overlijdenscertificaat. In samenwerking met het CBS wordt op basis van de totale sterfte (alle doodsoorzaken) met statistische modellen geschat of er oversterfte is. Tijdens de griepepidemie in de winter van 2016/2017 was in Nederland de sterfte in de leeftijdsgroep 75 en ouder sterk verhoogd ten opzichte van de sterfte die deze tijd van het jaar wordt verwacht. Dit is vergelijkbaar met het seizoen 2014/2015, toen ook veel influenzavirus type A(H3N2) werd aangetoond. Influenza is een van de mogelijke oorzaken van oversterfte, maar deze kan ook worden veroorzaakt door een warme of een koude periode.

(Foto Amstelveenweb.com - 2018)

Griepachtige klachten zijn acuut begin van koorts, in combinatie met hoesten, loopneus, keelpijn, hoofdpijn of spierpijn


Virologische uitslagen. In week 2 van 2017 werden 31 keel- en neusmonsters afgenomen bij patiënten met griepachtige klachten. In deze monsters werd 11 maal (35%) influenzavirus type B (Yamagata-lijn), 4 maal (13%) influenzavirus type A(H3N2), 1 maal (3%) influenzavirus type A(H1N1)pdm09 en 1 maal (3%) RSV aangetoond. In geen van de monsters werd rhinovirus, of enterovirus aangetoond. Daarnaast werden in week 2 16 monsters afgenomen bij patiënten met een andere acute luchtweginfectie. Hierin werd 2 maal (13%) influenzavirus type B (Yamagata-lijn), 2 maal (13%) RSV en 1 maal (6%) rhinovirus aangetoond. In geen van deze monsters werd enterovirus aangetoond.

Er zijn in de periode van 2 oktober 2017 tot en met 14 januari 2018 554 influenzavirussen ontvangen door het ErasmusMC: 149 maal type A (waarvan 99  type A(H3N2) en 19 maal type A(H1N1)pdm09 en 405 maal type B (waarvan 3 van de Victoria-lijn en 325 van de Yamagata-lijn).


(© World Health Organization - 2018)

Op basis van gegevens die in het kader van het EuroMO-project zijn ingediend, is de afgelopen weken in januari 2018 de totale sterfte onder ouderen toegenomen, vooral in het zuidwestelijke deel van de Europese regio en in het Verenigd Koninkrijk (Schotland)


Grafiek van het totale aantal en het type influenzavirussen, dat in de afgelopen periode van 53 weken per week is aangetoond in Nederland en gerapporteerd aan de WHO (gedetecteerd in Peilstation monsters plus gestuurd aan het NIC ErasmusMC). Gedurende het griepseizoen wordt er regelmatig een influenzanieuwsbrief uitgebracht. De meest actuele influenza nieuwsbrief (pdf 3 pagina’s) is te vinden op de website van het NIC ErasmusMC.

De situatie elders op het noordelijk halfrond. In Europa nam de influenza-activiteit vooral in het noorden, zuiden en westen toe. Zowel influenzavirussen van type A als type B werden gerapporteerd. In de peilstationsurveillance werd vooral type B influenzavirus aangetoond, hoofdzakelijk van de B/Yamagata-lijn (98%). Van de influenza A virus waarnemingen bleek het hoofzakelijk virussen van het A(H1N1) pdm09 subtype te betreffen. Van de genetisch gekarakteriseerde A(H3N2) virussen – die ook in Nederland in opkomst zijn – behoorde 64% tot genotype 3C.2a die in het vaccin is opgenomen. (Bron: ECDC/WHO, Flu News Europe).

In Amerika en Canada circuleren nog altijd vooral A(H3N2) influenzavirussen. In Canada is wel een duidelijke toename zichtbaar in het aantal meldingen van infecties met influenzavirus type B. Het Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention meldt verder, dat de meerderheid van de aldaar gekarakteriseerde virussen goed lijkt aan te sluiten bij de samenstelling van het influenzavaccin voor het seizoen 2017/2018 voor het noordelijk halfrond.

De Aussiegriep is een bijzonder schadelijke virus, ook wel H3N2 genoemd. Het virus heeft strenge griepsymptomen, met inbegrip van een pijnlijke keel, hoofdpijn en koorts en de lijders hebben ook last van gewrichtsontsteking - zoals gezamenlijke pijn en moeheid. In sommige gevallen heeft het virus geleid tot extra complicaties, zoals longontsteking. Zonder complicaties duurt de griep meestal ongeveer een week. De aussiegriep - oftewel het subtype H3N2 - is bijzonder gevaarlijk voor ouderen, wier immuunsystemen kwetsbaarder zijn. Door de wereldwijde reizen was het bijna onvermijdelijk, dat de stam deze winter vanuit Australië naar het Verenigd Koninkrijk zou worden 'vervoerd.'