Stand van zaken van de projecten Historisch Besef in Amstelveen

De burgemeester en de wethouders van Amstelveen informeren de leden van de gemeenteraad over de situatie van de projecten binnen het programma Historisch Besef:

'Geachte raad,

Kerkenvisie. In de raadsvergadering van 10 juli 2019 heeft u het college verzocht te starten met het opstellen van een Kerkenvisie Amstelveen. Inmiddels hebben wij de decentralisatie-uitkering vanuit de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed toegezegd gekregen, ter hoogte van 25.000 euro. Wij hebben het deskundige en ervaren adviesbureau Coup in de arm genomen om ons in dit project te begeleiden (zij maken o.a. voor de gemeenten Alkmaar, Enkhuizen en Haarlem, en voor de provincie Zeeland een kerkenvisie). De gemeente zal een nauwe samenwerking aangaan met Coup, om tot een breed gedragen en toekomstbestendige visie te komen. De eerste fase bestaat uit het inventariseren van de kerken, de waarden en de mogelijk spelende problematiek. Onderdeel daarvan is het aangaan van een open gesprek met alle kerkeigenaren en kerkbesturen.

(Foto CDA-Amstelveen - 2019)

Pier Rienks fractievoorzitter van CDA-Amstelveen en Bert de Pijper fractievoorzitter van ChristenUnie-Amstelveen voor de Dorpskerk. Ze pleiten voor een duurzame toekomstvisie voor kerken en religieus erfgoed. Amstelveen beschikt over een groot aantal monumentale kerkgebouwen: acht kerkgebouwen zijn een gemeentelijk monument en vier een rijksmonument. Door een teruglopend kerkbezoek staat het voortbestaan van veel kerken onder druk, benadrukt fractievoorzitter Bert de Pijper van de ChristenUnie-Amstelveen. Het wordt voor de eigenaren steeds moeilijker om al dan niet zelfstandig exploitatie en onderhoud van de kerkgebouwen te bekostigen

Op dit moment is reeds met 12 kerkbesturen en kerkeigenaren gesproken. Vervolgens worden de verzamelde gegevens geanalyseerd. In fase 2 van het project worden de geïdentificeerde uitdagingen aangegaan en de uiteindelijke kerkenvisie opgeleverd. We gaan ervan uit de Kerkenvisie Amstelveen in de eerste helft van 2021 gereed te hebben.


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Herbert Raat (VVD) wethouder Kunst en Cultuur tijdens een bijeenkomst op 14 september 2019 in de Johanneskapel: 'De geschiedenis van Amstelveen bepaalt voor een groot deel deze identiteit en vandaar dat het College van Amstelveen ook hecht aan haar geschiedenis. De gemeenteraad van Amstelveen heeft nu een structureel budget vrij gemaakt om historische routes door de stad met elk een eigen thema te laten ontwikkelen'

Historische Routes Amstelveen. Het college heeft de Stichting Museum zonder Muren opdracht gegeven om twee historische routes door Amstelveen te verzorgen, aan de hand van informatiepanelen (8 per route) en rondleidingen. Het doel is de kennis van de geschiedenis van de eigen stad, buurt en straat onder de Amstelveners te vergroten. De informatiepanelen voor de eerste route door Randwijck en Elsrijk zijn recent in definitieve vorm vastgesteld en worden binnenkort in productie genomen. De informatiepanelen worden in september geplaatst.

Aan de tweede route, door het Oude Dorp en Keizer Karelpark, wordt op dit moment hard gewerkt, aan de hand van literatuuronderzoek, beeldresearch, en gesprekken met bewoners en erfgoed-partijen. Bij het samenstellen van beide routes bestaat veel animo voor participatie, waardoor het doel om hiervan een route vóór en dóór bewoners, met veel enthousiasme bereikt wordt. Tijdens het Open Monumentenweekend, in het tweede weekend van september 2020, zal de Stichting Museum zonder Muren, rondleidingen verzorgen door het Oude Dorp en het Keizer Karelpark.


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Cultuurhistoricus Daniël Metz mede oprichter van de Stichting Museum zonder Muren is gespecialiseerd in museale projecten, waarbij de openbare ruimte centraal staat. Hij hoorde dat er in Amstelveen weinig historisch besef is. Hij dacht over deze woorden na en aangezien hij cultuurhistoricus is en al verschillende projecten had gedaan die met historisch besef te maken hebben, heeft hij het project voor Amstelveen samen met een collega bedacht: Historische routes in Amstelveen. Dit betekent het musealiseren van de stad en mensen in een openbare ruimte confronteren met wat daar is, maar ook om mensen te prikkelen om te zoeken naar informatie over de omgeving, waar zijzelf wonen

In Amstelveen zijn diverse wijk- en themaroutes (vogels, monumenten, parken, Ronde de Amstel, Glas en land). De historische routes sluiten aan de op de Visie Toerisme en Recreatie die in juli 2019 is vastgesteld. Hierin is aangegeven dat de wandel-, fiets- en vaarroutes waar nodig op orde worden gemaakt en waar mogelijk uitgebreid. Aan de routes wordt meer bekendheid gegeven onder de bewoners en bezoekers van Amstelveen.

Joods herdenkingsmonument. In nauwe samenwerking met Amstelveen Oranje is midden april het Joods herdenkingsmonument geplaatst aan de Prins Bernardlaan. Het is ontworpen door de Joodse Amstelveense ontwerper Piet Cohen. Op het monument zijn de 165 namen te lezen van Joodse Amstelveners die tijdens de oorlog zijn gedeporteerd en 'nooit meer teruggekomen' zijn. De onthulling was gepland op 21 april 2020, maar vanwege de corona-maatregelen was dit niet mogelijk. De onthulling staat nu gepland op donderdagavond 24 september 2020. Hierover zult u nader geïnformeerd worden.


(Bron Gemeentearchief Amstelveen - 2002)

Op 7 september 1940 kort na middernacht werd een Duitse Heinkel-111 bommenwerper door eigen geschut (Flieger Abwehr Kanone - FLAK) neergehaald. De piloot haalde de polder niet meer en stortte neer in de Henegouwselaan. De benzinetanks barstten open en binnen een paar seconden stonden vier huizen in brand. De piloot was met een parachute uit de toestel gesprongen, maar de rest van de bemanning verbrandde. Uit twee van de vier huizen konden de bewoners vluchten, weliswaar met zware brandwonden. In het vierde huis woonde de familie Schrameyer; man, vrouw en tien kinderen. De vrouw en vijf kinderen vonden de dood

Herdenkingstegels. Op initiatief van enkele nabestaanden willen we gehoor geven aan het memoreren van twee (vlieg)rampen in Amstelveen tijdens de Tweede Wereldoorlog. In 1940 is een Duitse bommenwerper neergestort op een woonblok aan de Henegouwselaan 85-91. Hierbij vonden vijf gezinsleden de dood, evenals één ingekwartierde Duitse soldaat en de bemanningsleden van het vliegtuig.

Aan de Charlotte van Montpensierlaan vielen in 1945 33 doden (?? redactie), toen twee splinterbommen van de RAF neerkwamen op een woonwijk, en 20 woonhuizen werden verwoest. Beide gebeurtenissen willen we memoreren door twee gedenktegels te plaatsen in het trottoir, waarop een korte beschrijving van de gebeurtenis te lezen is. Bewoners zullen worden geïnformeerd. De planning is om de tegel aan de Henegouwselaan te laten plaatsen in september, en de tegel aan de Charlotte van Montpensierlaan in februari 2021. We hopen daaraan op gepaste wijze aandacht te kunnen besteden.


(Bron Stadsarchief Amsterdam - 2020)

Op 24 februari 1945 werd de buurt van Charlotte van Montpensierlaan, waarschijnlijk per ongeluk gebombardeerd door twee Hawker Typhoon jachtbommenwerpers van de RAF (Royal Air Force). Door de Typhoons afgevuurde 2 raketten werden 11 mensen, twee kinderen en 9 volwassenen van de Van Montpensierlaan direct gedood. Op de foto de enorme verwoesting door de ontplofte bommen is goed te zien

Meldpunt Monumenten. In opdracht van de gemeente heeft de Stichting Mooi Noord-Holland onderzoek verricht naar een 15-tal potentiële gemeentelijke monumenten en één potentieel gemeentelijk beschermd stadsgezicht. Deze zijn door de Vereniging Historisch Amstelveen en de Erfgoedcommissie geselecteerd, uit de in totaal 72 ingekomen meldingen in het Meldpunt. De aanwijsprocedure van de eerste vijf potentiële gemeentelijke monumenten is gestart. In de collegevergadering van 26 mei 2020 zijn vijf objecten voorgedragen als gemeentelijk monument. De overige objecten zullen in de loop van dit jaar volgen.


(Foto Amstelveenweb.com - 2020)

Het nieuwe Amstelveense monument 'Nooit meer teruggekomen' aan de Prins Bernhardlaan met daarop de namen van 166 Joodse inwoners die tijdens de Tweede Wereldoorlog werden vermoord

Lespakket Historie van Amstelveen. In opdracht van de gemeente heeft het Loket Cultuureducatie een lespakket gerealiseerd over de geschiedenis van Amstelveen voor leerlingen in de bovenbouw van het basisonderwijs. Dit lespakket is tot stand gekomen in samenwerking met de schoolbesturen en erfgoed-gelieerde instellingen, zoals de Vereniging Historisch Amstelveen, de Bond van Wapenbroeders en Amstelveen Oranje. Het lespakket zal vanaf 1 september 2020 af te nemen zijn door de scholen.

Het Amstelveen van ... De rubriek 'Amstelveen zoveel jaar later', met foto's van toen en nu, heeft maar liefst drie jaar lang wekelijks in het Amstelveens Nieuwsblad gestaan. De column is inmiddels vervangen door de rubriek 'Het Amstelveen van ...'. Hierin wordt een Amstelvener geïnterviewd door wethouder Raat over zijn of haar favoriete plek in Amstelveen, waarover bijzondere herinneringen zijn te vertellen.

Wij hopen u hiermee voor nu voldoende te hebben geïnformeerd over de huidige stand van zaken, en zullen u op de hoogte houden van belangrijke stappen binnen de verschillende projecten. Hoogachtend, burgemeester en wethouders van de gemeente Amstelveen, de secretaris Bert Winthorst en de burgemeester, Tjapko Poppens

De geschiedenis is relevant voor ons leven en de kennis ervan helpt ons begrip van de wereld om ons heen te verrijken. De ideeën en noties van historische zaken helpen invloed uit te oefenen op de manier, waarop mensen de wereld zien, en dus ook op de manier waarop ze zich daarin zullen oriënteren. De geschiedenis is als het geheugen van de samenleving, en aangezien het geheugen het karakter van individuen beïnvloedt, beïnvloedt de geschiedenis het karakter van een samenleving en dat de geschiedenis het karakter van mensen en de toestand van hun leven beïnvloedt. Waarvoor het terecht lijkt dat we het voordeel van kennis ervan hebben en dat we een begrip van historische zaken hebben dat in overeenstemming is met de historische waarheid.